Koken

De Spaanse keuken

de spaanse keuken

De vakanties zitten er weer op en dat betekent voor de meeste mensen weer even wat gezonder eten, wat meer bewegen en gewoon weer aan het werk. Misschien ben je tijdens de vakantie wel in Nederland gebleven maar de kans is ook zeer aanwezig dat je naar het buitenland vertrokken bent. En dan is het ook nog eens mogelijk dat je naar Spanje bent gegaan. Spanje staat natuurlijk bekend om het mooie weer maar ook om het overheerlijke eten. De Spaanse keuken is de afgelopen jaren steeds populairder geworden. Elke regio in Spanje heeft zijn eigen gerechten en speciale smaken. Om nog een beetje in de vakantiesferen te blijven en om het jou wat gemakkelijker te maken, worden hier een aantal typische Spaanse gerechten, drankjes en desserts toegelicht.

Allereest wordt er kort ingegaan op de etenstijden in Spanje. Deze tijden vallen later uit dan de gemiddelde etenstijd van de andere Europese landen. Dit betekent ook dat de eetgelegenheden later in de middag en avond opengaan maar dus ook later sluiten. In Spanje is het ook niet ongebruikelijk wanneer je rond 22.00 uur afspreekt met je familie of vrienden.

Daar komt ook bij dat de Spanjaarden vaak vijf maaltijden op één dag nuttigen. Er wordt vaak twee keer ontbeten in de ochtend en zowel de lunch als het avondeten zijn vaak een warme maaltijd. Als de gewoontes in Nederland vergeleken worden met Spanje dan wordt de lunch als de belangrijkste maaltijd gezien in Spanje. Rond een uurtje of 5/6 aan het einde van de middag dan is het in Spanje tijd voor een tussendoortje. Vaak bestaat dit tussendoortje uit een zoetigheid zoals een croissantje of een koekje die je samen nuttigt met een koffie of een theetje.

Paella

Het eerste typische gerecht wat direct aan Spanje gelinkt wordt, is natuurlijk de Paella. Dit is misschien wel het meest beroemde gerecht uit dit land. Voor dit gerecht bestaan er ook nog eens eindeloze varianten.

Het woord paella is afkomstig van paele, dit is een oud-Frans woord voor pan. Paelle is vervolgens weer afgeleid van patella wat weer een Latijns woord voor pan is. Eigenlijk betekent paella dus gewoon dat het een verzameling van pannen is waarin gekookt kan worden en waar het vervolgens ook in geserveerd kan worden.

Van oorsprong is paella afkomstig van de Valenciaanse Gemeenschap. Er wordt vaak gedacht dat paella een visgerecht is maar in het traditionele recept komt er geen vis aan te pas. Hier wordt het traditioneel bereid met konijn, kip, boterbonen, artisjok, tomaten, rozemarijn en zoete paprika. Paella wordt gekookt op hete kolen in een speciale paellapan, een paellera. Tegenwoordig zijn er veel verschillende varianten op de klassieke paella, waardoor er nu ook verschillende soorten met vis bestaan.

Tapas

Een ander fenomeen uit de Spaanse keuken is de tapas. Tapas zijn eigenlijk kleine Spaanse hapjes waarvan wel ruim honderd verschillende soorten bestaan. Tapas zorgt voor een culinaire weerslag van een gezellige en afwisselende levensstijl voor de hoofdmaaltijd. Het eten van tapas is een dagelijks terugkerend ritueel in Spanje. Dit kan zowel in de middag als in de avond geconsumeerd worden. Het is in ieder geval zeker dat een Spanjaard zich uren aan tapas kan wijden.

Er zijn een aantal karakteristieke eigenschappen verbonden aan de echte Spaanse tapas. Zo zijn de hapjes van tapas nooit zoet voedsel. Daarnaast zijn tapas altijd kleine hapjes. Wanneer de hapjes in een te grote hoeveelheid gereserveerd worden dan worden ze ‘racion’ genoemd. Zoals eerder al benoemd nemen de Spanjaarden uren de tijd om de tapas te nuttigen. Dat betekent dan ook dat tapas geen fast food is maar juist echt slow food. Je moet lekker genieten van deze hapjes en de gezelligheid met jouw familie of vrienden. Daarnaast wordt tapas in Spanje beschouwd als iets informeels. Dit houdt dan dus ook in dat je dit met je familie of vrienden eet. En tot slot wordt bij de tapas vaak wijn gedronken. Op de Spaanse wijnen wordt later terug gekomen.

Gazpacho

Een ander typisch Spaans gerecht is Gazpacho. Dit is een koude soep bestaande uit rauwe groenten en kruiden. Vaak is dit met tomaat en zeker zonder vlees. De soep wordt niet verwarmd en wordt gewoon koud gegeten. Gazpacho is goed voor het lichaam te voorzien van de nodige vitamines en stilt de honger en lest de dorst.

Het gerecht kan zowel als amuse, voorgerecht, hoofdgerecht of als tussendoortje gegeten worden. Het komt ook wel eens voor dat de Gazpacho genuttigd wordt als een tapas hapje. De Gazpacho wordt vrijwel altijd in een glas geserveerd.

In de regio Córdoba is een variant gemaakt op de welbekende Gazpacho. Dat is de Salmorejo. In basis zijn de gerechten hetzelfde maar er zijn ook een aantal verschillen tussen deze gerechten. Zo is de textuur van de Salmorejo veel romiger in vergelijking met Gazpacho. Daarnaast wordt de Salmorejo eigenlijk altijd als voorgerecht geserveerd en niet als een andere gang gedurende een diner.

Croquetas

Nog een ander typisch Spaans gerecht is Croquetas. Dit is eigenlijk gewoon een kroketje maar toch kan je dit niet vergelijken met de bekende Hollandse kroket. De kroket uit de Spaanse keuken kan met van alles gevuld zijn; spaanse ham, paddenstoelen of kabeljauw. Er zijn nog meer mogelijkheden maar deze drie zijn de meest voorkomende soorten.

Het kroketje bevat een soort dikke bechamelsaus, gemengd met uien en andere ingrediënten. Uiteindelijk wordt dit gekneed in kleine ballen en bedekt met paneermeel en gebakken. Deze soort kroketjes zal je vaak ook tegen komen bij de tapas. Het is zeker aan te raden om alle soorten te proeven, zodat je zelf je favoriet kan ontdekken.

Crema Catalana

Zoals je wellicht al uit de naam kan afleiden, is dit gerecht afkomstig uit de regio Catalonië. Toch is dit gerecht over de hele wereld bekend. Het gerecht ziet er vrij eenvoudig uit en daar is dan ook niks van gelogen. Het is een redelijk eenvoudig gerecht en daarom ook zeker mogelijk om zelf thuis te bereiden. Desondanks is de smaak zeer rijk en romig. Om dit gerecht nog wat spannender te maken, kan je eventueel een krokant koekje of wat verschillende verse fruitsoorten erbij serveren.

Het gerecht bestaat uit redelijk wat suiker, maizena, kaneel, melk, eierdooiers en de schil van een halve citroen. Voor de lijn is dit gerecht dus geen aanrader maar om het eens te proeven is het absoluut een aanrader. Om dit gerecht te complementeren wordt het gerecht kort onder de grill in de oven geplaatst. Op deze manier wordt het bovenlaagje lichtbruin.

Hazelnoot-chocoladecake

Nog een ander typisch gerecht uit de Spaanse keuken voor de desserts is een cake van hazelnoot en chocolade. Het is niet geheel verrassend dat de desserts vaak zoetigheden zijn in Spanje. De Spanjaarden zijn namelijk gek op zoetigheden. Dit zorgt er ook voor dat er vrijwel bij elk diner een dessert tevoorschijn komt.

De hazelnoot-chocoladecake is absoluut geschikt om te serveren als een nagerecht. Hierbij is het wel prettig als het hoofdgerecht niet al te zwaar op de maag is geweest, omdat deze taart nogal machtig is. Deze taart kan naast een dessert ook zeker genuttigd worden bij een lekker kopje koffie of thee.

Spaanse wijn

Van de Spaanse gerechten wordt er nu wat dieper ingegaan op de wijnen die uit Spanje afkomstig zijn. Spanje staat namelijk op de derde plaats van de grootste wijn producerende landen wereldwijd. Het heeft dan ook de meeste wijngaarden ter wereld. Deze wijngaarden nemen 1,1 miljoen hectare in beslag. In dit land groeien veel verschillende soorten druiven. Hierdoor heeft Spanje dan ook een geweldig groot aanbod van wijnen, met verschillende en eigen karakters. Er wordt zo’n 37 miljoen hectoliter wijn per jaar geproduceerd in Spanje.

Spanje kent veel verschillende soorten klimaten. Zo is het in het groene noordwesten regenachtig en gematigd warm terwijl het in het zuiden juist weer heel droog en heet is. Hierdoor is het ook mogelijk om veel verschillende druivenrassen te verbouwen. Denk hierbij aan de tempranillo, grenache, godello, airén, macabeo, xarel-lo, mzauelo en graciano.

De oorsprong van de Spaanse wijnbouw ligt ver in het verleden. Uit een aantal archeologische vondsten van oude amfora’s is dit gebleken. Spanje raakte in de 20e eeuw door een burgeroorlog in een politiek en economisch isolement. Hierdoor ontbrak de concurrentie met de wijnen uit het buitenland wat ervoor zorgde dat er geen noodzaak was om de kwaliteit van de wijnen te verbeteren. In 1975 werd de wijnbouw in Spanje pas meer gemoderniseerd. De uiteindelijke toetreding van Spanje tot de Europe Unie in 1986 had ook een positieve invloed op de Spaanse wijnen.

Er zijn veel boeren die de druiven verbouwen op hun wijngaard maar zij produceren vervolgens niet zelf de wijn. De boeren verkopen hun druiven aan wijnhuizen en deze huizen produceren de wijnen. De opbrengst van de wijn is per hectare in Spanje veel lager in vergelijking met andere landen om verschillende redenen. De wijngaarden zijn niet zo intensief beplant, omdat er voldoende ruimte is om de druiven aan te planten.